Fredrik Schjøth: celnik i pierwszy konsul Chin w Norwegii
Olga Medvedeva
Cudzoziemcy, którzy pracowali w chińskiej służbie celnej przez długi czas i osiągnęli stosunkowo wysokie stanowiska w tej instytucji, zdobyli nie tylko znaczną wiedzę o Chinach, ale także cenne kontakty zarówno w Chinach, jak i poza nimi, a także umiejętności organizacyjne i dyplomatyczne. Najwyraźniej władze chińskie dostrzegły i doceniły tak cenny kapitał ludzki. Tak więc niektórzy z zagranicznych pracowników celnych zostali chińskimi powiernikami za granicą i kontynuowali swoją pracę w służbie Chin po powrocie do swoich krajów. Jednym z nich był Christian Fredrik Wyller Schjøth (chińskie nazwisko 余德 Yu De) (1846-1935).
Fredrik Schjøth był jednym z pierwszych norweskich celników, którzy osiedlili się w Chinach. Miał również najdłuższą spośród swoich rodaków karierę w służbie, w której spędził 36 lat. Fredrik Schjøth urodził się 1 sierpnia 1846 r. w Kristianii w rodzinie kupieckiej. Jego ojciec, Erich Theodor Schjøth (1808-1888), wyemigrował do Ameryki z powodu problemów finansowych już w 1854 roku. Podobnie jak w przypadku ojca, migracja stała się strategią dla Fredrika Schjøtha. Nie wyjechał on jednak do USA, ale do Londynu, gdzie dzięki osobistym kontaktom wuja został zatrudniony w chińskiej służbie celnej, która miała swojego przedstawiciela w Londynie.
Fredrik Schjøth przybył z Londynu do Szanghaju wiosną 1868 roku jako pasażer pierwszej klasy na pokładzie jednego ze statków i rozpoczął karierę jako urzędnik. Był drugim Norwegiem (pierwszym był Iver Munthe Daae), który został zatrudniony w prestiżowym dziale wewnętrznym. Stosunkowo szybko opanował język chiński i stał się jednym z najlepszych wśród zagranicznych pracowników celnych. Dzięki temu już w 1875 roku, po zaledwie siedmiu latach służby, został mianowany oficerem odpowiedzialnym za stację celną w porcie Shantou i podlegało mu około 50 pracowników. W 1893 r. Schjøth otrzymał trzeci stopień cywilny w chińskiej tradycyjnej hierarchii biurokratycznej. Był to trzeci stopień od góry w dziewięciostopniowym tradycyjnym systemie biurokratycznym. W 1896 r., po 28 latach służby, został pełnoprawnym komisarzem w departamencie dochodów, co było najwyższym stanowiskiem na poziomie posterunku celnego. Komisarze, podobnie jak zagraniczni konsulowie, szefowie dużych domów handlowych i lokalni chińscy urzędnicy, byli jednymi z najbardziej wpływowych osób w portach traktatowych.
Fredrik Schjøth zrezygnował ze służby w wieku 57 lat. Najwyraźniej wciąż był pełen energii, a los dał mu szansę na kontynuowanie służby Chinom w jego ojczystym kraju. Po udanym udziale w przyjęciu chińskiej delegacji państwowej w Norwegii w 1906 r. został mianowany przez rząd chiński pierwszym honorowym konsulem generalnym Chin w Kristianii i pełnił tę funkcję do 1921 r. W 1906 r. został odznaczony Orderem Podwójnego Smoka (3. klasy, 2. stopnia) oraz Orderem Złotego Ziarna (Order Chiao Ho), 3. klasy (w 1917 r.).
Fredrik Schjøth zmarł 6 stycznia 1935 r. w Oslo.
źródło: norwegiansinchinacustoms.wordpress.com
