Bitwa o Cremonę (znana także jako wypad na Cremonę) – starcie zbrojne w Lombardii 1 lutego 1702 podczas wojny o sukcesję hiszpańską.
W nocy z 31 stycznia na 1 lutego kilkusetosobowy oddział grenadierów skrycie wtargnął do miasta, wykorzystując w tym celu wskazany kanał kloaczny przebiegający pod domem miejscowego księdza sprzyjającego wojskom cesarskim. Następnie z pomocą saperów wybito przejście w zamurowanej północno-wschodniej Bramie św. Małgorzaty, i przez wyłom ten przedostały się kolejne oddziały Austriaków (głównie kawalerii). Miały one zająć centrum miasta i otworzyć południową Bramę Padańską innym cesarskim oddziałom pod dowództwem hr. de Vaudémont.
Niespodziewany opór atakującym stawił francuski regiment Royal-Vaisseaux, który zabarykadował też przyległe ulice i wezwał pomoc. Atakując z innej strony Austriacy otoczyli jednak część koszar, biorąc tam do niewoli liczne francuskie oddziały. Ofiarą napastników padło wielu żołnierzy zaskoczonych we śnie. Francuzom mimo to udało się ostatecznie skoncentrować rozproszonych i zorganizować obronę, stopniowo odzyskując teren; pułkowi Royal-Vaisseaux powiodło się nawet sforsowanie szańca wzniesionego przez nieprzyjaciół u wejścia do miasta, nieopodal wylotu podziemnego kanału.
Szczególnie zaciekły opór stawili żołnierze irlandzkiego regimentu Dillona broniący bramy nad Padem, wiodącej do mostu pontonowego przerzuconego przez rzekę i łączącego miasto z wojskami francuskimi obozującymi na zewnątrz. Dla powstrzymania przeciwnika nie cofnięto się przed prewencyjnym wysadzeniem początkowej części mostu za rzeką. Atakowi oparła się również miejska cytadela, której załogi nie zdołano zaskoczyć.
Plan wodza cesarskiego nie powiódł się w pełni ze względu na opóźnienie w nadejściu wspomagających oddziałów hr. de Vaudémont, mających do pokonania trudny teren. Po stratach poniesionych w walkach ulicznych i zawziętym boju o kościół, dodatkowo zagrożone zbliżającymi się wojskami francuskiej odsieczy – oddziały austriackie zmuszone były wycofać się z miasta przez wciąż obsadzoną Bramę św. Małgorzaty. Oprócz zagarniętej znacznej zdobyczy uprowadzono także 300 jeńców – wśród nich wyższych oficerów wraz z marszałkiem Villeroi, którego zaskoczono we własnej kwaterze. Straty Francuzów w tym boju wyniosły ok. 1000-1200 ludzi w zabitych i rannych, wojska cesarskie straciły nie więcej niż 500-550 żołnierzy.
źródło: wikipedia.org
