Barbara Radziwiłłówna – od romansu do koronacji. Barbara stała się znana za sprawą swego romansu z królem Zygmuntem Augustem, który skończył się małżeństwem, a później koronacją. 7 grudnia 1550 roku w katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Barbary Radziwiłłówny, drugiej żony króla Zygmunta II Augusta. Pochodziła z potężnego rodu Radziwiłłów. Była córką kasztelana wileńskiego, hetmana wielkiego litewskiego Jerzego Radziwiłła i Barbary z Kolów. Od dziecka wzrastała w atmosferze wielkiego dworu. Była bardzo piękna kobietą, miała blond włosy i jasną karnację, którą jeszcze rozjaśniała specjalnymi specyfikami. O jej urodzie krążyły legendy, ogólny zachwyt wzbudzało jej piękne oblicze: "twarz miała owalną, ciemne, wielkie oczy". Niezwykle dbała o swoje stroje, jej ulubionym kolorem był czerwony, w każdej sytuacji potrafiła zwrócić na siebie uwagę. Uwielbiała drogie suknie, kosztowności oraz ozdoby. Zawsze nosiła kilka pierścieni i sznury pereł, których miała ogromna kolekcję. W 1537 roku, w wieku 17 lat wyszła za mąż za starszego od niej o 12 lat Stanisława Gasztołda, wojewodę nowogródzkiego. W tym związku żyła tylko 4 lata, do śmierci męża. - Sława Barbary Radziwiłłówny na Litwie była bardzo duża i to dwojakiego rodzaju. Z jednej strony przepiękna kobieta, z drugiej złośliwi wypominali jej różnego rodzaju romanse. Niektórzy nawet doliczyli się 38 kochanków, jakich miała posiadać – mówi historyk Piotr Dmitrowicz. Barbara po raz pierwszy zobaczyła króla Zygmunta Augusta, kiedy miała 19 lat. Oboje byli rówieśnikami. Król zakochał się w niej od pierwszego wejrzenia. Kilka miesięcy po śmierci Stanisława Gasztołda, August potajemnie poślubił Barbarę. Było to naruszeniem praw krajowych, dlatego że król był zobowiązany konsultować swoje małżeństwo z Senatem. Zygmunt August postawił związek z Barbarą Radziwiłłówną ponad interesy kraju i korony. Doszło nawet do tego, że w pewnym momencie gotów był abdykować, zrzec się tronu polskiego, mając Litwę dziedziczną,  byle tylko zatrzymać przy sobie żonę. Małżeństwo było szczęśliwe, niestety w wieku 31 lat Barbara zachorowała, prawdopodobnie na nowotwór. Zmarła 8 maja 1551 roku w Krakowie, pochowano ją 24 czerwca 1551 w katedrze wileńskiej. Król bardzo przeżył śmierć żony i odtąd już zawsze ubierał się na czarno. Barbara Radziwiłłówna stanowi fenomen polskiej kultury. Mimo że żyła krótko, należy do grona najsławniejszych, najbardziej znanych postaci historycznych. Jej dzieje badały pokolenia uczonych, losy opiewały pierwsze pióra naszej poezji, a na swych płótnach uwieczniali ją wybitni artyści. źródło: polskieradio.pl

CHODŹKO, Leonard Borejko (1800-1871), La Pologne historique, litteraire et monumentale, (…), 1835-1842. Monumentalne dzieło słynnego polskiego wydawcy emigracyjnego Leonarda Chodźko będące historią i opisem geograficzno-politycznym Polski. Dzieło wydano w trzech tomach. Pierwsza część to historia Polski od czasów najdawniejszych do panowania Władysława Łokietka. Drugi tom obejmuje historię Polski od panowania Kazimierza Wielkiego do śmierci Stefana Batorego, zaś ostatni od początku panowania Zygmunta III Wazy, aż po wydarzenia współczesne Autorowi i Czytelnikom, czyli do powstania listopadowego. Każda część zawiera także opisy wyjątkowych i ciekawych miejsc w Polsce, a także podstawowe informacje o literaturze, sztuce i nauce. Ponadto dzieło zawiera przykłady wyjątkowych zabytków na ziemiach polskich. Ważną część dzieła stanowią baśnie, legendy i opowiadania, a także esej o teatrze dramatycznym w Polsce. Dzieło zawiera także  opis tańców polskich, takich jak polonez, mazurek, czy krakowiak. Dzieło bardzo bogato ilustrowane, liczne staloryty, pomniki przyrody, obiekty sakralne, zamki, pałace, miasta, portrety ważnych postaci historycznych z dziejów Polski, dzieła sztuki, nuty pieśni itd. Łącznie daje to liczbę 180 rycin (w tym mapy), w komplecie w trzech tomach, tj. 60 rycin na każdy tom skolacjonowanych z tablicą na początku woluminu.