Władysław Jagiełło (ok. 1362-1434). Założyciel dynastii Jagiellonów. Władysław II Jagiełło (ur. ok. 1362, zm. 1 czerwca 1434) – wielki książę litewski od 1377 roku i król Polski od 1386. Potomek litewskiego rodu Giedyminowiczów oraz założyciel jego polskiej odnogi – dynastii Jagiellonów. Jagiełło był jednym z kilkunastu synów i łącznie przeszło dwudziestu dzieci wielkiego księcia Olgierda. Dawniej twierdzono, że przyszedł na świat około roku 1352. W nowszej nauce data ta została przesunięta o dekadę. Mimo że Jagiełło miał starszych braci i braci przyrodnich, już jako nastolatek przejął tron po ojcu. Władzą musiał dzielić się ze stryjem Kiejstutem, a następnie bratem stryjecznym Witoldem. Pierwszego prawdopodobnie kazał zamordować, z drugim prowadził wieloletnie walki. Jego matka była chrześcijanką, a sam Jagiełło okazywał tolerancję wyznawcom katolicyzmu i prawosławia. W 1385 roku został zaproszony na polski tron i złożył w Krewie szereg obietnic związanych z planowanym małżeństwem z małoletnią Jadwigą Andegaweńską. Na początku 1386 roku przybył do Polski. 15 lutego przyjął chrzest w katedrze na Wawelu, 18 lutego zawarł małżeństwo z Jadwigą, a 4 marca koronowano go na nowego króla. Za sprawą tego układu doszło do personalnej unii polsko-litewskiej, której charakter precyzowano w latach 1401 (tzw. unia wileńsko-radomska) i 1413 (unia w Horodle). Jagiełło – który na chrzcie przyjął imię Władysław – doprowadził do chrystianizacji ostatniego formalnie pogańskiego kraju Europy. Jego panowanie upłynęło pod znakiem niemal permanentnego konfliktu z Zakonem Krzyżackim, nie uznającym unii oraz nawrócenia Litwy. W 1410 roku król wziął udział w zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem, a w 1411 zawarł z Krzyżakami pokój w Toruniu. Do kolejnych wojen doszło w latach 1414 („wojna głodowa”), 1419 („wojna odwrotowa”), 1422 i 1431. Król znany był z prostoty ubioru, surowych obyczajów i przesądności. Z uwagi na rządzenie krajem w ciągłej podróży i przemierzanie w każdym roku tysięcy kilometrów określa się go mianem rex ambulans, monarchy wędrującego. Władysław Jagiełło żenił się czterokrotnie, osobistego szczęścia zaznał jednak dopiero w trzecim związku. Jego relacje z Jadwigą Andegaweńską i Anną Cylejską były chłodne oraz przepełnione podejrzliwością. Prawdziwie udany, ale też bardzo krótkotrwały był związek zawarty ze starą przyjaciółką i siostrą chrzestną króla, Elżbietą z Pilczy. Żadna z tych partnerek nie urodziła władcy syna. Następcy tronu – Władysław Warneńczyk i Kazimierz Jagiellończyk – przyszli na świat dopiero w ostatnich latach życia Władysława Jagiełły. Ich matką była ruska kniaziówna Zofia Holszańska. źródło: wielkahistoria.pl
CHODŹKO, Leonard Borejko (1800-1871), La Pologne historique, litteraire et monumentale, (…), 1835-1842. Monumentalne dzieło słynnego polskiego wydawcy emigracyjnego Leonarda Chodźko będące historią i opisem geograficzno-politycznym Polski. Dzieło wydano w trzech tomach. Pierwsza część to historia Polski od czasów najdawniejszych do panowania Władysława Łokietka. Drugi tom obejmuje historię Polski od panowania Kazimierza Wielkiego do śmierci Stefana Batorego, zaś ostatni od początku panowania Zygmunta III Wazy, aż po wydarzenia współczesne Autorowi i Czytelnikom, czyli do powstania listopadowego. Każda część zawiera także opisy wyjątkowych i ciekawych miejsc w Polsce, a także podstawowe informacje o literaturze, sztuce i nauce. Ponadto dzieło zawiera przykłady wyjątkowych zabytków na ziemiach polskich. Ważną część dzieła stanowią baśnie, legendy i opowiadania, a także esej o teatrze dramatycznym w Polsce. Dzieło zawiera także opis tańców polskich, takich jak polonez, mazurek, czy krakowiak. Dzieło bardzo bogato ilustrowane, liczne staloryty, pomniki przyrody, obiekty sakralne, zamki, pałace, miasta, portrety ważnych postaci historycznych z dziejów Polski, dzieła sztuki, nuty pieśni itd. Łącznie daje to liczbę 180 rycin (w tym mapy), w komplecie w trzech tomach, tj. 60 rycin na każdy tom skolacjonowanych z tablicą na początku woluminu.
